วันจันทร์ที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2555

การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหา ( 1 )



          ใครอยากเรียนคณิตศาสตร์อย่างมีความสุข เชิญมาทางนี้

          จะเรียนคณิตศาสตร์อย่างมีความสุขก็ต้องสนุกกับการคิดแก้ปัญหา

          “การคิดแก้ปัญหา”  เป็นสิ่งที่สอนกันได้


        เด็กๆ อ่านแล้วสามารถฝึกฝนตนเองได้ แต่ก็เหมือนกับการเรียนรู้เรื่องต่างๆ ทั่วๆ ไป คือต้องขยันหมั่นฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ  หรือ ครู พ่อ แม่ ผู้ปกครองจะนำไปใช้เป็นกิจกรรมให้เด็กๆ ได้ฝึกการคิดก็จะเป็นประโยชน์ทวีคูณ เพราะเท่ากับมีคนคอยให้คำแนะนำช่วยเหลือให้เดินไปในทิศทางที่เหมาะสม

        ก็คงไม่ต้องถึงกับทุ่มเทแรงกายแรงใจ ขอเพียงตั้งใจและไม่ทอดทิ้งก็เพียงพอแล้ว

        สำหรับเรื่อง การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหา นี้เขียนขึ้นโดยอาศัยหนังสือหลายเล่ม
          1.  คิดเก่ง สมองไว  โดย  ผศ.ดร.ประพันธ์ศิริ  สุเสารัจ
          2.  การแก้ปัญหา  โดย  ดร.สมเดช  บุญประจักษ์
          3.  Creative Problem Solving  โดย  William E. Mitchell  and  Thomas F.Kowalik



         เริ่มต้นด้วยการรู้จักกับความหมายของ “ปัญหา” และ “การคิดแก้ปัญหา” กันก่อน

   ปัญหา  หมายถึง  ข้อสงสัย หรือคำถาม หรือเรื่องที่ต้องพิจารณาแก้ไข  หรือสถานการณ์ที่บุคคลเผชิญหน้าอยู่  ซึ่งต้องการคำตอบ หรือแนวทางการแก้ไข หรือทางออกของสถานการณ์นั้น


ภาพจาก http://www.sahavicha.com/?name=blog&file=readblog&id=5730


         ในการดำเนินชีวิตประจำวันของคนเรามักจะประสบกับปัญหาต่างๆ มากมาย  การคิดแก้ปัญหาจึงเป็นพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการใช้ชีวิตในสังคมปัจจุบัน  ปัญหาบางปัญหาก็สามารถแก้ได้ง่ายโดยใช้ความรู้หรือประสบการณ์เดิม  แต่บางปัญหามีความยุ่งยากซับซ้อนไม่สามารถแก้ปัญหานั้นได้ในทันที ต้องใช้ความรู้ และเทคนิควิธีหลายอย่างร่วมกันแก้ปัญหา

  การคิดแก้ปัญหา หมายถึง การคิดพิจารณาถึงสิ่งที่เป็นประเด็นสำคัญของสถานการณ์ หรือเป็นเรื่องที่สร้างความยุ่งยากสับสนและทำให้เกิดความวิตกกังวล  โดยพยายามหาแนวทางที่จะทำให้ได้คำตอบ หรือทางออกของปัญหานั้นๆ  สิ่งที่สำคัญประการหนึ่งสำหรับการแก้ปัญหาคือประสบการณ์  เพราะถ้ามีความรู้ ทักษะและเทคนิควิธีหลายๆ อย่างเป็นพื้นฐานอยู่บ้างแล้วก็จะช่วยให้การแก้ปัญหาต่างๆ สามารถทำได้ง่ายขึ้น รวดเร็วขึ้น


ภาพจาก  http://www.webboard.karn.tv/index.php?topic=31526.0



                การคิดแก้ปัญหาเป็นทักษะที่มีประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตในสังคมมนุษย์  ผู้ที่มีทักษะในการคิดแก้ปัญหาจะเป็นผู้ที่สามารถเผชิญหน้ากับสภาวะของสังคมที่วุ่นวายสับสนและมีความซับซ้อนได้เป็นอย่างดี  ดังนั้นทักษะการคิดแก้ปัญหาจึงไม่ใช่เป็นเพียงการรู้จักคิด รู้จักการใช้สมอง หรือรู้จักการใช้สติปัญญาเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังเป็นทักษะที่จะสามารถพัฒนาทัศนคติ  วิธีคิด  ค่านิยม  และความรู้ความเข้าใจถึงความเป็นจริงของสังคมได้เป็นอย่างดีอีกด้วย  แต่อย่างไรก็ตามแนวทางการคิดแก้ปัญหามีหลากหลายวิธี  ผู้แก้ปัญหาจะต้องเลือกวิธีการที่มีความเหมาะสมกับปัญหาและความสามารถของตน




ภาพจาก

http://go2pasa.ning.com/profiles/blogs/2456660:BlogPost:30051?xg_source=activity


ในการคิดเพื่อแก้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นนั้น ถ้าหากผู้แก้ปัญหายังคงทำอะไรเหมือนเดิม  คิดอย่างที่เคยคิด ไม่ได้มีความสนใจอย่างแท้จริงที่จะรับรู้เรื่องราวใหม่ๆ หรือพัฒนางานใหม่ๆ  ก็จะไม่สามารถแก้ปัญหาที่แตกต่างไปจากปัญหาเดิมได้  แต่ในอีกด้านหนึ่งถ้ารับรู้ทุกเรื่องราวโดยไม่มีการวิเคราะห์ ก็จะทำให้มีข้อมูลมากแต่ไม่สามารถตัดสินใจทำในสิ่งที่ถูกต้องได้ หรือทำให้แก้ปัญหาผิดพลาด  เนื่องจากอาจจะมีข้อมูลบางส่วนไม่ถูกต้อง ซึ่งมาจากการที่สื่อนำเสนอผิดพลาด หรืออาจเป็นความตั้งใจของผู้ให้ข้อมูลก็ได้   ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาความคิดเพื่อการแก้ปัญหา




การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหามีอยู่หลายวิธี  เช่น  การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหา 6 ขั้นตอน   การพัฒนาทักษะการคิดคล่องและคิดหลากหลาย     การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และคิดผสมผสาน    เป็นต้น  ซึ่งจะได้นำเสนอเป็นลำดับไป


          ต่อไปเราจะพัฒนาการคิดแก้ปัญหาโดยการฝึกฝนตนเอง  6  ขั้นตอน

การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหา  6  ขั้นตอน
                การพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหา  6  ขั้นตอน
          1.  รู้ปัญหา
          2.  ค้นหาความจริง
          3.  ค้นหาปัญหาที่แท้จริง
          4.  คิดหาแนวทางในการแก้ปัญหา
          5.  หาข้อสรุปของแนวทาง
          6.  ยอมรับและดำเนินการแก้ปัญหาตามแนวทางที่เลือก






ครั้งต่อไปจะลงรายละเอียดมากขึ้น โปรดติดตาม